Dywany indyjskie, czyli jak perska tradycja przywędrowała do Indii

Wieki temu tradycja tkacka dosłownie przywędrowała na tereny obecnych Indii i Pakistanu z Persji wraz z jednym z pierwszych władców Wielkich Mogołów – Humajunem. Władcy przebywającemu przez dekadę na wygnaniu w Tebrizie tak bardzo zaimponowały sułtańskie kobierce, że powracając na tron w Agrze, wyprosił u sułtana zgodę na sprowadzenie dworskich projektantów i mistrzów kobiernictwa, gdzie kontynuowali oni swoje prace korzystając z dostępnych na miejscu surowców i barwników,  osiągając znakomite rezultaty. Przemysł kobierniczy przeżył jednak kryzys jakości pod brytyjskim panowaniem i obecnie powoli wraca do dawnej świetności.

Europejski hit – dywany wełniano-jedwabne Mogul

Najbardziej charakterystyczne dla Indii kobierce to dywany mogul (mughal, moghul). Są doceniane przez Europejczyków i cieszą się dużą popularnością. Można je rozpoznać po monochromatycznej kolorystyce, bogatych realistycznych zdobieniach roślinnych. Palmety, liście i kwiaty dość luźno, ale równomiernie pokrywają pole zdobieniami, a motyw ten dominuje również bordiury, nierzadko zdobi samą osnowę tuż przed frędzlami. Dywany są strzyżone warstwowo, miękki i połyskliwy jedwab (bądź wiskoza w tańszej wersji), wystają ponad niżej przycięte, bardziej zbite runo wełniane.

Zazwyczaj są to kobierce bez medalionu środkowego, symetryczne w osi pionowej. Jeżeli na orientalnym dywanie umieszczono duże zdobienia w kształcie kwiatów, najczęściej ułożone są one regularnie w poziome rzędy.

Dywany jedwabne

Najprężniej działające manufaktury znajdują się w północnych i północno-zachodnich prowincjach: Uttar Pradesh (zwłaszcza miasta Mirzaupr i Agra), Kaszmir, Pendżab (miasto Amritsar) i Radżastan.

Źródło: Crafts in India

Pierwsze dwie z nich słyną z wysokiej jakości kobierców z wełny kóz kaszmirskich oraz jedwabiu. Bywa, że tkane są tak gęsto jak perskie dywany Ghom (Kom) i nie odbiegają bardzo jakością wykonania. Te najlepsze mają jedwabne runo oraz osnowę (tzw. jedwab na jedwabiu). W bardziej ekonomicznej wersji jedwabne runo zawiązane jest na bawełnianej osnowie (tzw. jedwab na bawełnie). Często indyjskie dywany jedwabne są sprzedawane w niższych do perskich jedwabi cenach. Mogą je przypominać tym bardziej, że duża część z nich to wzory skopiowane.

Poniżej kilka przykładowych dywanów Kashmir i Amristar z naszej kolekcji jedwabi.

Dywany jedwabne Kashmir, są powtarzalne, co daje możliwość układania ich w zestawy, np. w sypialni, obszernym salonie, czy w długim holu.

Dywany klasyczne – oryginały czy kopie?

Kopiuje się w Indiach bez umiaru. Znajdziemy imitacje dywanów perskich z Tabriz, Samarkand (z Samarkandy w Uzbekistanie), słynnych dywanów z Ardabil (jeden znajduje się w Victoria&Albert Muzeum w Londynie, drugi w Los Angeles County Museum of Art), i wielu innych wzorów.

Dywan Ardabil w Victoria&Albert Muzeum

Czy powinniśmy czuć się wprowadzani w błąd, kiedy sprzedawca proponuje dywan perski wyprodukowany w Indiach? Być może nie, ale warto mieć świadomość, że indyjscy producenci dywanów tradycyjnych konkurują przede wszystkim niską ceną i dlatego (w przeciwieństwie do manufaktur irańskich) często używają syntetycznych barwników zamiast stosować czasochłonne barwienie organiczne, zdarza się, że zastępują żywą wełnę suchą, szorstką i mało podatną na barwienia wełną zwierząt przeznaczonych na ubój. Kolejna niespodzianka, o wiele bardziej kosztowna, może nas spotkać przy zakupie dywanu wełnianego z dodatkiem jedwabiu np. Mogul, gdyż w wielu przypadkach mieniące się w świetle zdobienia to imitujące jedwab nici wiskozowe lub wykonane z nieco trwalszej bawełny merceryzowanej. Uczciwy sprzedawca zaznaczy ten fakt już na etapie przedstawiania produktu i zaproponuje atrakcyjną cenę, ten nieuczciwy przemilczy.

Dywany designerskie

Obecnie w Indiach tka się wiele dywanów wysokiej klasy o niebanalnym, nowoczesnym wzornictwie. Współcześni, światowej sławy projektanci decydują się na ten region, kierując się atrakcyjnością oferty produkcji. Wiele manufaktur gwarantuje najwyższą jakość, a proces powstawania dywanu jest oparty o najlepsze praktyki.

W Salonie Sarmatii znajduje się obecnie kilka designerskich dywanów. Te z kolekcji Onyx to istne dzieła sztuki pod względem projektu, materiału i jakości wykonania. Etapy tworzenia kobierców zaczynają się od gromadzenia naturalnych barwników z egzotycznych zakątków świata, wełny wysokogórskich owiec z Iranu, najwyższej jakości jedwabiu i rozstawienia wielkiego tradycyjnego krosna. Ubarwione w kadziach przędze są ręcznie przetykane nawet ponad rok. Następnie przez kilka kolejnych miesięcy strzyżone warstwowo (co nadaje im efekt 3D), naciągane, tradycyjnie prane i wyczesywane. Te designerskie dywany zostały nagrodzone branżowym „oskarem” – Carpet Design Awards 2014 (przyznanym dla dywanu Volcano).

Wiele indyjskich manufaktur zatrudnia dobrych designerów, aby projektowali dla nich nowoczesne, popularne na europejskim i amerykańskim rynku wzory. Oferta niebanalnych dywanów jest bardzo szeroka. Poniżej kilka przykładów nowoczesnych dywanów wykonanych z wełny i jedwabiu naturalnego, bądź w tańszej wersji – jedwabiu bambusowego, bawełny merceryzowanej lub wiskozy. Wszystkie wzory możemy sprowadzić na życzenie klienta.

Zapraszamy do salonu z dywanami w Warszawie oraz do SKLEPU ONLINE – KLIKNIJ TU!.

Zdjęcie z okładki – źródło: OTL.

Tekst: Tomasz Poloński

Redakcja: Zuza Kuczbajska

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *